Als we kijken naar waar het woord Fortuin vandaan komt, zien we dat het eigenlijk best simpel is. Het komt van het Latijnse woord ‘fortuna’, dat betekent ‘lot’ of ‘toeval’. In de Middeleeuwen werd dit Latijnse woord overgenomen in het Oudfrans en iets later ook in het Middelengels, beide keren als ‘fortune’.
Een idee dat van de Romeinen kwam, is dat dappere mensen meer kans hebben op fortuin. De gedachte was dat als je risico’s neemt, je beloond wordt met fortuin. De Romeinen zeiden hiervoor ‘fortes fortuna adiuvat’ (= fortuin is met de dapperen).
Tegenwoordig gebruiken we het woord fortuin vooral in relatie tot geld en financiën. Maar vroeger, in de tijd van de Romeinen, had fortuin te maken met lot, geluk en fortuinlijkheid. Je kon dit geluk een beetje afdwingen of van tevoren informatie verzamelen over je kansen.
Keizer Augustus
Een verhaal gaat over de Romeinse keizer Augustus die vaak het beeld van de godin Fortuna raadpleegde voor hij beslissingen nam. Hij vroeg het beeld eens naar zijn kansen in de strijd tegen Marcus Antonius. Toen hoorde hij een geluid dat hij opvatte als een teken van overwinning. Dit gebeurde bij de zeeslag bij Actium, waardoor hij heerser van Rome werd.
Er zijn veel meer verhalen over fortuin, vaak gaat het over het zoeken naar geluk, net zoals Augustus dat deed. Bijgeloof speelt daarbij een rol, zoals het bij je dragen van een geluksbrengende edelsteen of munt.
Fortuin en gokken
Ook is er een sterke link tussen het woord fortuin en gokken, omdat gokken draait om geluk en financieel succes. Het Engelse woord voor fortuin, ‘fortune’, is zelfs synoniem met ‘hazard’, wat oorspronkelijk een gokspel was. In de Engelse taal verwijst ‘hazard’ nu ook naar risico of gevaar.
Het woord fortuin heeft in de loop der tijd verschillende betekenissen en populariteit gekend. Tegenwoordig wordt het vooral geassocieerd met succesvol leven en financiële verworvenheden, zoals winst in een loterij of door een succesvolle uitvinding.
Hoewel het woord in het Latijn zijn oorsprong heeft, vinden taalwetenschappers ook vergelijkbare concepten in andere oude culturen, zoals Germaanse, Keltische, Griekse, Egyptische en hindoeïstische. Al deze culturen hadden ideeën over geluk en het lot vergelijkbaar met het begrip fortuin.
De Romeinen waren erg gehecht aan hun Vrouwe Fortuna. Veel mensen hadden beeldjes van haar thuis om af en toe om geluk te vragen of hun toekomst te laten voorspellen. Misschien is dit een idee voor gokkers die wat meer geluk kunnen gebruiken.
